مشاهير علمي و مذهبي شهرستان

بنا به نوشته ياقوت حموي از نير دانشمندان بزرگي برخاسته‌اند كه در علم و درايت در عصر خود همتايي نداشتند. احمد ابن عثمان النريزي يكي از دانشمندان نيري است كه در عهد خود از علماي مشهور بوده و در نجوم و ستاره‌ شناسي استادي بزرگ به شمار مي‌رفته و طبق نوشته مورخان وي در نير رسد خانه‌اي داشته و شاگرداني هم در اين علم تعليم و تربيت كرده است. ازديگر دانشمندان اين ديار مي توان به ابوتراب عبدالباقي بن يوسف نيريزي اشاره كرد كه از ائمه مبرّز با زهد و ورعي بوده است وبعدها به دليل مخالفت حاكمين زمان خود از نير به نيشابور هجرت نمود و به تدريس پرداخته و در مسجد عقيل آنشهر به امامت جماعت مشغول بوده و گويا در سال 291 هجري در گذشته است.

از علماي معاصر نير كه در تعليم و تربيت مردم منطقه و همچنين ارشاد و راهنمايي آنها نقش بسزايي داشته‌اند مي‌توان از مرحوم شيخ ابوالفضل دانشي (صائيني) و مرحوم آيت ا000 سيد محمد رضوي نيري نام برد كه همواره مورد احترام مردم بوده‌اند و نامشان درخاطره‌ها زنده است.

از نويسندگان و شعراي معاصر نيز مي‌توان از آقاي حسن مجيد‌زاده متخلص به ساوالان صاحب ديوان «آپاردي سئللر ساراني » و « دويغو چيچكلري»، شادرون ولي سطوتي متخلص به آغلاغان صاحب ديوان «آغلاغانين غزللري»، آقاي روزبه صمدي متخلص به نير اوغلو صاحب ديوان « سانما كي من اوله‌جه‌يم»، خانم دكتر رقيه صادقي نيري صاحب كتاب « قرآن و بهگزيني فرهنگها»، حجة الاسلام و المسلمين محمد اميني گلستاني صاحب آثار « سرچشمه حيات» و «آغلار ساوالان»، امير مشنجي اصل صاحب آثار « نير به روايت تاريخ» و « واقعه كربلا در گذرگاه اسلام» و ... نام برد.